Koncept artsitk i valeve te radios shkaktuar nga shperthimet e shpejta e radios. Credit: Green Bank Telescope
Origjina e nje prej fenomeneve me misterioze ne univers po behet gjithnje e me e qarte. Fenomeni eshte nje shperthim radio i shpejte (FRB), nje emetimin i valeve te radios qe zgjat disa millisekonda. Vetem 24 FRB jane verejtur dhe vetem kjo — FRB 121102, eshte perseritur si event, ku FRB kane tendence te regjistrohen vetem nje here.
Fakti qe ai vazhdon te perseriste ka lejuar astronomet te studiojne kete ngjarje si asnje FRB tjeter. Ata ishin ne gjendje te zbulonin vendosmerisht origjinen e tyre brenda rajonit yll-formues te nje galaktike xhuxhe 3 miliarde vite drite nga Toka. Hulumtuesit gjithashtu ishin ne gjendje te fillonin te punonin se nje yll i neutron ka gjasa ta shkaktoje ate, dhe tani fale verejtjeve te reja, nje ekip nderkombetar e ka ngushtuar ate ne vetem disa hipoteza.
Sic eshte raportuar ne revisten ‘Nature‘, FRB 121102 eshte shkaktuar nga nje yll neutron i rrethuar nga nje fushe e forte magnetike. Studiuesit sygjerojne se kjo fushe mund te krijohet nga nje vrime e zeze masive, ose nga era e magnetizuar brenda nje mbetje mjegullnaje ose supernova. Kjo hipoteze vjen nga vezhgimet qe sygjerojne se emetimi i radios ishte polarizuar per shkak te fushes magnetike. Fushat magnetike mund te shtremberojne emetimet dhe sa me te forta te jete fusha magnetike, aq me e madhe eshte shtremberimi.
“Burimet e vetme te njohura ne Rrugen e Qumeshtit qe jane shtremberuar aq sa FRB 121102 jane ne qender te galaktikes, e cila eshte nje rajon dinamik prane nje vrime te zeze masive. Ndoshta FRB 121102 eshte ne nje mjedis te ngjashem ne galaktiken e tij qe e pret, “tha autori kryesor Daniele Michilli, nga ASTRON, ne nje deklarate . “Megjithate, shtremberimi e shperthimeve te radios mund te shpjegohet nese burimi ndodhet ne nje mjegullnaje te fuqishme ose mbetje supernova”.
Ky kuptim i ri i burimit vjen nga kombinimi i vezhgimeve ne Observatorin Arecibo dhe vezhgimet ne frekuenca edhe me te larta nga projekti Project Breakthrough Listen ne Teleskopin Green Bank ne Arizona
“Vetite dhe format e polarizimit te ketyre shperthimeve jane te ngjashme me emetimin e radios nga yjet e rinj, neutron energjike ne galaktiken tone”, shtoi bashkeautori Andrew Seymour, nga Observatori Arecibo. “Kjo siguron mbeshtetje per modelet qe shperthimet e radios prodhohen nga nje yll i neutrone”.
Zbulimi: Ky zbulim eshte paraqitur ne takimit e Shoqerise Amerikane Astronomike (SHAA) me 10 janar, 2017, ne Uashignton — SHBA
