Eskimezet e quajne veten “ulyaskimok”, qe do te thote ,njerez qe hane mish te gjalle.
Afersisht 1/3 e mburojes arktike, nga gjiri Skoresby i Groenlandes, deri ne ngushticen e Beringut, eshte e banuar nga eskimezet.
Jane shume te dashur dhe mikprites. Ne qoftese nje europian, “kratun”, sic e quajne ata, vjen ne vendin e tyre, ata e presin duke i thene”maniguyu”, qe do te thote “kemi kenaqesi nga vizita juaj” Pasi pushon, vjen pyetja e dyte, nga vjen, si eshte me shendet, dhe cila eshte arsyeja e vizites suaj. Ne mes te nje natyre te ashper, lind nje lule e cmueshme, miqesia!
Veshja me e ngrohte e botes, eshte ajo e eskimezeve. Ata behen nga lekura e renit ose ajo e ariut. Pantallonat behen nga lekura e fokes, dhe po nga i njejti material pergatiten dhe cizmet. Ne kohen e furtunave, eskimezet veshin siper nje bluze te shkurter lekure me kapuc “qe e quajne anorak. Ne gjuhen eskimeze, kjo do te thote ere”. Grate i stolisin rrobat me shume zbukurime. Kur vajzat arrijne moshen 12 vjec,i mbledhin floket topuz, dhe i lidhin me fjongo te ngjyrosur. Ngjyra e fjongove eshte e kuqe per vajzat e reja, e kaltert per nenat dhe e bardhe per gjyshet.
Kue djali se bashku me babane e tij, godet nje “anuks” (ari te bardhe), prinderit e konsiderojne si fillim te hyrjes se gjuetise, dhe i rezervojne djalit ti jape goditjen e fundit “mbretit te shkretetires se bardhe”.
Ne asnje vend te botes, qente nuk jane aq te cmuar dhe te vlefshem se sa ne krahinat arktike, ku cdo familje ka 12 – 14 qen. Eskimezi eshte njeri me vullnet te forte dhe inteligjent. Shume studiues te Arktikut kane kerkuar ndihmen e tyre, dhe e kane deklaruar se pa ndihmen e tyre, jeta e ekspeditave shpeshhere ka qene ne rrezik. Kur ende nuk kishin rene ne kontakt me boten modern, ata nuk vuanin fare nga semundja e skorbutit. Por kjo zgjati deri ne fillim te luftes se dyte boterore, kur ushtrite e huaja futen alkoolin, narkotiket, veshje sintetike, sheqerin, te cilat ndryshuan shume ekuilibrin biologjik, teknologjik dh ushqimor e shpirteror te tyre. Mjaft libra jane shkruar per kete popull te vecante dhe miqesor. Ndoshta me i ploti eshte ai i shkrimtarit islandezo – kanadez Vilhjalmur Stefanson, me titull: “My life with eskimoes” (Jeta ime me eskimezet).
View attachment 21207
Afersisht 1/3 e mburojes arktike, nga gjiri Skoresby i Groenlandes, deri ne ngushticen e Beringut, eshte e banuar nga eskimezet.
Jane shume te dashur dhe mikprites. Ne qoftese nje europian, “kratun”, sic e quajne ata, vjen ne vendin e tyre, ata e presin duke i thene”maniguyu”, qe do te thote “kemi kenaqesi nga vizita juaj” Pasi pushon, vjen pyetja e dyte, nga vjen, si eshte me shendet, dhe cila eshte arsyeja e vizites suaj. Ne mes te nje natyre te ashper, lind nje lule e cmueshme, miqesia!
Veshja me e ngrohte e botes, eshte ajo e eskimezeve. Ata behen nga lekura e renit ose ajo e ariut. Pantallonat behen nga lekura e fokes, dhe po nga i njejti material pergatiten dhe cizmet. Ne kohen e furtunave, eskimezet veshin siper nje bluze te shkurter lekure me kapuc “qe e quajne anorak. Ne gjuhen eskimeze, kjo do te thote ere”. Grate i stolisin rrobat me shume zbukurime. Kur vajzat arrijne moshen 12 vjec,i mbledhin floket topuz, dhe i lidhin me fjongo te ngjyrosur. Ngjyra e fjongove eshte e kuqe per vajzat e reja, e kaltert per nenat dhe e bardhe per gjyshet.
Kue djali se bashku me babane e tij, godet nje “anuks” (ari te bardhe), prinderit e konsiderojne si fillim te hyrjes se gjuetise, dhe i rezervojne djalit ti jape goditjen e fundit “mbretit te shkretetires se bardhe”.
Ne asnje vend te botes, qente nuk jane aq te cmuar dhe te vlefshem se sa ne krahinat arktike, ku cdo familje ka 12 – 14 qen. Eskimezi eshte njeri me vullnet te forte dhe inteligjent. Shume studiues te Arktikut kane kerkuar ndihmen e tyre, dhe e kane deklaruar se pa ndihmen e tyre, jeta e ekspeditave shpeshhere ka qene ne rrezik. Kur ende nuk kishin rene ne kontakt me boten modern, ata nuk vuanin fare nga semundja e skorbutit. Por kjo zgjati deri ne fillim te luftes se dyte boterore, kur ushtrite e huaja futen alkoolin, narkotiket, veshje sintetike, sheqerin, te cilat ndryshuan shume ekuilibrin biologjik, teknologjik dh ushqimor e shpirteror te tyre. Mjaft libra jane shkruar per kete popull te vecante dhe miqesor. Ndoshta me i ploti eshte ai i shkrimtarit islandezo – kanadez Vilhjalmur Stefanson, me titull: “My life with eskimoes” (Jeta ime me eskimezet).
View attachment 21207
