Fuzioni(bashkimi) berthamor, se shpejti nga enderr ne realitet- ITER programi europian i impiantit qe do prodhoje energji nga fuzioni berthamor.

[Poker]

Te gjithe kemi degjuar per reaksionet berthamore nepermjet ndarjes se atomit(njesise me te vogel te lendes) dhe per perdorimin e tyre te gjere kryesisht per prodhimin e energjise. Me siguri qe me shpejte ne mendje ju vjen menjehere bomba berthamore. Por ne fakt me teper kjo metode perdoret ne centrale e medha berthamore qe perdoren per te prodhuar energji. Nje teknik tashme e konsideruar jo vetem e rrezikshme per shkak te mundesise se larte per te dale jashte kontrollit dhe te shkaktojne katastrofa te medha(kujtojme ketu Chernobil) por gjithashtu edhe teper problematike per shkak te prodhimit te mbetjeve te medha me radioaktovitet te larte..(shume i rrezikshem per ambientin dhe gjallesat). Mbetje te cilat per me teper qendrojne aktive per mijera vjete. Pra pasi prodhohen per shkak te reaksioneve problem tjeter ngelet dhe menaxhini i tyre.
Shkenca ne fakt prej shume dekadash njeh dhe nje tjeter metode te reaksioneve berthamore e cila eshte krejt e kundert me te paren. Kjo eshte metoda nepermjet fuzionit(bashkimit) berthamor. Eshte teorizuar prej kohesh por eshte pare si e pamundur gati dicka fantastikoshkencore edhe per vete ata qe po punojne ta realizojne ne ditet e sotme. Arsyeja perse kjo eshte pare si e pamundur per tu realizuar nga ana teknike eshte se per te arritur kete lloj reaksioni duhet te arrihen disa parametra te lendes(materies) te cilat jane pare vertete te pamundura deri me sot. Kushte te tilla per te arritur te tilla reaksione ne natyre i gjen vetem neper yje si psh dielli jone apo cdo yll qe ndricon. Keto reaksione ne kushtet e trysnise dhe temperatures se larte ne brendesi te yllit mund te realizohen dhe prej tyre ne perfitojme driten dhe cdo lloj radiacioni tjeter qe emetohet nga yjet. Pra yjet te tilla si dielli mund ti konsiderojme si reaktore gjigand qe konsumojne materie te lehte(kryesisht hidrogjen) dhe prodhojne materie te rende. Sic ju thashe per te arritur kete lloj reaksioni duhen trysni dhe per pasoje temperatura teper teper te larta ku materia kalon ne gjendjen e saj me esktreme ne ate plazmes.
E saper fillim temperatura duhet te jete miliona grade!! Po po miliona grade celcius deri ne 150 milione grade!! E pamundur apo jo? Per me teper edhe sikur te arrihet kjo temperature si do menaxhohet? Ne cfare lloj strukture do mbahet kjo materie ne kete temperature duke qene se asnje strukture e perbere nga materia smund te perballoje nje temperature te tille!!! Pra ja dy probleme shume te medha per te realizuar nje reaksion te tille ne menyre te vazhdueshme. Nje te arrish nje temperature te tille dhe e dyta te krijosh nje strukture qe mund ta perballoje nje temperature te tille.
Duket vertete e pamundur por ne fakt shkenca dhe inxhinieret jane duke e krijuar kete tani. Zgjidhja eshte gjetur nepermjet elektro manjeteve. Fusha e tyre do mbaje pezull plazmen ne temparature te larte brenda nje strukture(tubi) rrethor ne forme unaze. Pra plazma sdo te kete praktikisht kontakt me asnje pjese materiale do te qendroje pezull ne brendesi dhe me pas do te hyjne ne veprim mekanizma te tjere qe do te bejne menaxhimin e gjithe procesit.

Mund te themi se shkenca me.kete nese vertete do te realizohet ka hedhur nje hap te madh dhe ben vertete nje revolucion historik per njerezimin.
Arritja e tij ne vetvete tregon se praktikisht njerezimi mund te bej cdo gje dhe aftesite tona jane te palimituara. Nje reaktor i tille quhet dhe dielli ne toke. Sepse praktikisht eshte si te ndertosh nje yll te vogel ne toke.
Por ajo qe ka me shume rendesi eshte se me keto reaktore njerezimi zgjidh njehere e pergjithmone problemin e madh te ndotjes nga prodhimin e energjise si nga lendet djegese dhe nga shperberja berthamore qe permenda me siper.
Ne fakt fuzioni berthamor nuk prodhon radioaktivitet dhe as nuk krijon ndotje te tjera. E vetmja gje qe prodhon eshte Helium.

 

[Poker]

Projekti ITER.


ITER është një projekt unik që synon të ndërtojë makinën më të madhe të fuzionit (bashkimit) në botë. Duke promovuar inovacionin dhe bashkëpunimin ndërkombëtar, projekti krijon rritje ekonomike dhe mundësi punësimi, duke e vendosur BE -në në ballë të kërkimit global të shkrirjes. Puna ndërtimore filloi në vitin 2007 në Cadarache, në Francën jugore, në një sipërfaqe prej 42 hektarësh që tani strehon tokamakun, disa ndërtesa, infrastrukturë dhe termocentrale. ITER është një nga projektet më komplekse inxhinierike në histori, pasi do të kërkojë miliona përbërës për të montuar reaktorin gjigant i cili do të peshojë 23,000 ton. Projekti rrjedh nga marrëveshja ITER, e nënshkruar nga 7 partnerë në 2006: Kina, Euratom (e përfaqësuar nga Komisioni Evropian), India, Japonia, Koreja e Jugut, Rusia dhe Shtetet e Bashkuara. Së bashku, ata qeverisin Organizatën ITER, e cila është përgjegjëse për ndërtimin dhe menaxhimin e projektit, dhe bashkojnë burimet financiare dhe shkencore. Secili partner ka një agjenci kombëtare që menaxhon kontributet e saj; agjencia e BE -së quhet "Fusion for Energy" dhe është e vendosur në Barcelonë, Spanjë. Përveç aktiviteteve të ITER, BE gjithashtu mbështet aktivitetet e kërkimit, edukimit dhe trajnimit në fushën e bashkimit përmes konsorciumit EUROfusion, financuar nga Programi i Kërkimit dhe Trajnimit Euratom 2021-2025.

In focus: Fusion power and the ITER project

Energy typically comes from fossil fuels, nuclear power or renewable energy sources. In the future, fusion power may be key to reach our clean energy needs

ec.europa.eu

 

[Poker]

Kushdo qe ka kuriozitet mund te shohe videon me poshte e cila eshte nje permbledhje dhe nje ilustrim teper i thjeshte i ketij projekti shume domethenes per njerezimin.

 

[Poker]

Nderkohe Kina po zhvillon ne menyre autonome testet e para ne nje reaktor te tille.

Kina theu rekordin duke mbajtur Tokamakun Eksperimental të Superpërçues të Avancuar (EAST) duke arritur temperaturën e plazmës në 120 milion Celsius për 101 sekonda dhe 160 milion Celsius për 20 sekonda, një hap i madh drejt testimit të reaktorit të bashkimit. Dizajni Tokamak ndodhet në Institutet Hefei të Shkencave Fizike të Akademisë Kineze të Shkencave. Eshtë projektuar për të përsëritur procesin e bashkimit bërthamor që ndodh natyrshëm në diell dhe yje për të siguruar energji pothuajse të pafund të pastër përmes bashkimit bërthamor të kontrolluar, i cili shpesh quhet "dielli artificial". Arritja theu një rekord të mëparshëm të ruajtjes së temperaturës së plazmës në 100 milion C për 100 sekonda. Sipas Li Miao, drejtor i departamentit të fizikës të Universitetit Jugor të Shkencës dhe Teknologjisë në Shenzhen, është një arritje në arritjen e qëllimit për të mbajtur temperaturën në një nivel të qëndrueshëm për një kohë të gjatë. "Përparimi është i rëndësishëm, dhe qëllimi përfundimtar duhet të jetë mbajtja e temperaturës në një nivel të qëndrueshëm për një kohë të gjatë," tha Li për Global Times, duke shtuar se momenti i ardhshëm mund të jetë ruajtja e stabilitetit për një javë ose më shumë. Arritja e një temperature plazma mbi 100 milion C është një nga sfidat kryesore për të shfrytëzuar bashkimin bërthamor. Në fund të vitit 2020, Koreja e Jugut arriti në 100 milion C për 20 sekonda. Temperatura në berthamen e diellit besohet gjerësisht të jetë 15 milion C, që do të thotë se plazma në brendesine e pajisjes do të jetë shtatë herë më e nxehtë se ajo e diellit. Energjia e gjeneruar nga bashkimi bërthamor është energjia më e besueshme dhe e pastër, tha Lin Boqiang, drejtor i Qendrës Kineze për Kërkimin e Ekonomisë së Energjisë në Universitetin Xiamen, për Global Times, duke shtuar se nëse teknologjia mund të aplikohet, ajo do të ketë përfitime të mëdha ekonomike. Sidoqoftë, Lin paralajmëroi se pasi teknologjia është ende në fazën eksperimentale, asaj i duhen të paktën 30 vjet që teknologjia të dalë nga laboratori. "Është më shumë si një teknologji e ardhshme që është kritike për zhvillimin e gjelbër të Kinës." Eksperimenti i EAST është pjesë e objektit të Reaktorit Ndërkombëtar Thermonuklear (ITER), një projekt i madh global shkencor i dyti vetëm në madhësinë e Stacionit Hapësinor Ndërkombëtar, dhe po ndërtohet bashkërisht nga Kina, BE, India, Japonia, Koreja e Jugut, Rusia dhe SHBA. Suksesi i tij është domethënës për përdorimin e ardhshëm paqësor të shkrirjes ndërkombëtare. Kina kushton rreth 9 përqind të kërkimit dhe zhvillimit të saj.

China maintains 'artificial sun' at 120 million Celsius for over 100 seconds, setting new world record - Global Times

www.globaltimes.cn