Welcome to the forum 👋, Guest

To access the forum content and all our services, you must register or log in to the forum. Becoming a member of the forum is completely free.

  • PËRSHËNDETJE VIZITOR!

    Nëse ju shfaqet ky mesazh do të thotë se ju nuk jeni regjistruar akoma. Anëtarët e rregjistruar kanë privilegjin të marrin pjesë në tema të ndryshme si dhe të komunikojnë me anëtarët e tjerë. Bëhu pjesë e forumit Netedy.com duke u REGJISTRUAR këtu ose nëse ke një llogari KYCU. Komunikim alternative i ketij forumi me vajza dhe djem nga te gjithe trevat shqiptare? Hyr ne: CHAT SHQIP.

Henat e sistemit diellor!

Juno

Kontributor
Regjistruar më
Kor 25, 2017
Mesazhe
32,412
View attachment 6265
Rhea, si shume hena ne sistemin e jashtem diellor, paraqitet ndritshme ne rrezet e diellit te plote. Kjo eshe nenshkrimi i akullit te ujit qe formon shumicen e siperfaqes se henes.
Rhea (949 milje ose 1,527 km ne te gjithin) eshte hena e dyte me e madhe e Saturnit, pas Titanit. Siperfaqja e saj e lashte eshte nje nga te kraterizuarat me rende nga te gjitha henat e Saturnit. Variacionet delikate albedo te gjithe diskut ne Rhea aluzion ne aktivitetin e kaluara gjeologjik.
Kjo pikepamje duket e drejt te hemisferes anti-Saturn te Rhea. Veriu ne Rhea eshte lart dhe rrotullohet 36 grade ne te djathte. Imazhi eshte marre me kameren me kend te ngushte ne anijen Cassini me 3 qershor, 2016 duke perdorur nje filter fantazme e cila favorizon pranimin ne gjatesi vale te drites ultravjollce qendrore ne 338 nanometra.
Pamja ishte fituar ne nje distance prej rreth 365.000 milje (587,000 km) nga Rhea dhe ne diell-Rhea-anijen, ose faza, kend prej 9 grade. Shkalla e imazhit eshte 2.4 milje (3.9 km) per pixel.
 
View attachment 6268
Henat e Saturnit Tethys dhe Hyperion duket te jene fqinje te afert ne kete pikepamje nga Cassini, edhe pse ata jane ne te vertete 930.000 milje (1.5 milionë kilometra) vec e vec ketu.
Tethys eshte trupi me i madh ne te majte.Keto dy hena te akullt te Saturnit jane bote shume te ndryshme. Per te mesuar me shume rreth Hyperion (170 milje apo 270 kilometra ne te gjithin); per te mesuar me shume rreth Tethys (660 milje ose 1,062 kilometra ne te gjithin) .
Kjo pikepamje duket e drejt ne anen zvarritese te Tethys.Veriu ne Tethys eshte lart dhe rrotullohet 1 shkalle ne te majte. Imazhi eshte marre ne driten e dukshme me kameren me kend te ngushte nga anijen Cassini me 15 gusht 2015.
Pamja ishte fituar ne nje distance prej rreth 750.000 milje (1.2 milione kilometra) nga Tethys. Shkalla e imazhit eshte 4.4 milje (7.0 kilometra) ne pixel. Distanca e Hyperion ishte 1.7 milione milje (2.7 milione kilometra), me nje shkalle te imazhit prej 10 milje (16 kilometra) per pixel.
 
Kuaz-sateliti i Tokes.
maxresdefault-2.jpg


Nje asteroid i vogel eshte zbuluar ne nje orbite rreth diellit qe mban ate si nje shoqerues i vazhdueshem i tokes, dhe ajo do te mbetet keshtu per shekuj me radhe.
Ky asteroid i ri, i emeruar 2016 HO3, ben nje orbite krejtesisht eliptike perreth tokes. Ai eshte shume i larget qe te konsiderohet si nje satelit ose hene e vertete i planetit tone, por gjithsesi mund te konsiderohet si “kuaz-satelit”i tokes.
Asteroidi ka nje mase 120 deri ne 300 kembesh (ose 40 deri ne 100 meter ) ne diameter.
Dhe ne nje distance prej 9 milione milje (14 milione km ) nga toka.
asteroid20160615-16.jpg
Pamje e orbites se kuaz-satelitit dhe tokes.
Asteroid 2016 HO3 ishte i shikuar per here te pare me 27 prill 2016, nga Pan-Starrs 1, nje teleskop per studimin e asteroideve ne Haleakala, Hawaii, qe operohet nga Universiteti i Hawaii-t te Institutit te Astronomise dhe financuar nga Zyra Koordinuese Planetare e Mbrojtjes se NASA-s.
Aphelion 1.105500933206085 AU(165.38058566449 Gm)

Perihelion 0.8969589366101743 AU (134.18314702221 Gm)

Semi-major axis
1.00122993490813 AU (149.78186634335 Gm)
 
Last edited:
Hena – ‘Sateliti i vetem natyror i Tokes’
fullmoon20102.jpg


Distanca Nga Toka: 384,400 km nga Toka
Diametri: 3476 km
Masa: 7.35e22 kg
Largesia rrotullimit: 363,104 km (0.002 4 AU)
Gjysem Aksi: 384,399 km (0.002 57 AU)
Sjellje e pakontrolluar: 0.054 9
Koha e rretullimit: 27.321 582 d (27 d 7 h 43.1 min)
Peridhua: 29.530 588 d (29 d 12 h 44.0 min)
Shpejtesia e rretullimit: 1.022 km/s

Graviteti i siperaqes:1.62/ms
Rrezja eluatoriale:1738.1 km
Rrezja polare:1736.0 km
Shpejtesia e rrotullimit:1.022 km/s
fullmoon20101.jpg
Pamje e pjeses se dukshme,se Henes,e cila dallohet dhe nga Toka.
moon_farside_lro.jpg
Pamje e pjeses se padukshme se henes,kjo pjese nuk shihet kurre nga siperfaqja e tokes,per shkak te rrotullimit sinkron qe kryen.
lro_wac_north_pole_mosaic_pia14024.jpg
Pamje e polit te veriut.Hena.
lro_wac_south_pole_mosaic.jpg
Pamje e polit te Jugut.Hena.

Hena eshte i vetmi satelit natyrore dhe i perhershem i Tokes. Ky eshte nje nga satelitet me te medha natyrore ne Sistemin Diellor, dhe me i madhi ne mesin e sateliteve planetare ne raport me madhesinë e planetit qe orbiton. Ai eshte i dyti-satelit me densitet ne mesin e atyre te cileve jane te njohur (sipas sateliteve te Jupiterit ”lo”).
Hena mendohet te jete formuar rreth 4.5 miliarde vjet me pare, jo shume kohe pas Tokes. Ka disa hipoteza per origjinen e saj; shpjegimi me i pranuar gjeresisht eshte se Hena u formua nga mbeturinat e mbetura pas nje perplasje gjigante ne mes Tokes dhe nje trupi me madhesine e Marsit te quajtur Theia.
Hena eshte ne rrotullim sinkron me Token, gjithmone duke treguar te njejten fytyre planetit tone. Ai eshte objekti i dyte me i ndritshem qiellore ne Toke pas Diellit, sic matet nga drita ne siperfaqen e Tokes. Siperfaqja e tij eshte në fakt e errët (edhe pse kjo mund te duket si shume e ndritshme dhe e bardhe) me nje reflektimit vetem pak me te larte se ajo e asfaltit te veshur.Rendesia i saj ne qiell dhe cikli i saj i rregullt i fazave kane bere qe Hëna te kete nje ndikim te rendesishem kulturor qe nga kohet e lashta ne gjuhe, arti dhe mitologji.
Ndikimi gravitacional i Henes prodhon baticat oqeanike, si dhe zgjatjen e lehte te dites. Distanca aktuale e henes eshte rreth tridhjete here diametri i Tokes, me madhesine e saj te dukshme ne qiell pothuajse i njejte me ate te Diellit, duke rezultuar qe Hena mbulon Diellin gati pikerisht ne eklips total diellor. Kjo perputhet me madhesin e dukshme vizuale. Distanca lineare e Henes nga Toka aktualisht eshte ne rritje me nje norme prej 3.82 ± 0.07 centimetrash (1,504 ± 0.028 ) ne vit, por kjo norme nuk eshte konstante.
 
Hena Phobos e Marsit.
800px-phobos_colour_2008.jpg


Phobos eshte sateliti me i thelle dhe me i madh nga dy satelitet natyrore te Marsit, Te dy henat u zbuluan ne vitin 1877 nga astronomi amerikan, Asafi Hall.
Phobos eshte nje objekt i vogel ne forme te çrregullt me nje rreze mesatare prej 11 km (7 mi),dhe eshte shtate here me masiv se hena e jashtme, Deimos.
Phobos ka nje orbite 6,000 km (3,700 mi) nga siperfaqja e Marsit, me afer trupit te saj kryesor se çdo hene tjeter e njohur planetare. Kjo eshte me te vertete aq afer.Hena , kompleton nje orbite per vetem 7 ore dhe 39 minuta. Si rezultat, nga siperfaqja e Marsit duket te rritet ne perendim, levizi neper qiellin marsin ne 4 ore dhe 15 minuta ose me pak.
Phobos eshte nje nga organet me pak reflektuese ne Sistemin Diellor, me nje Albedo prej vetem 0.071. dhe temperature tee siperfaqes qe shkon nga rreth -4 ° C (25 ° F) ne anen e ndriçuar nga dielli ne -112 ° C (-170 ° F) ne anen e hijezuara.Percaktimi i tiparit kryesor te Siperfaqes eshte krateri i madh , Stickney, e cila merr nje pjese te konsiderueshme te siperfaqes se henes.
Imazhet dhe modelet tregojne se Phobos mund te jete nje grumbull rrenojash te mbajtura se bashku nga nje kore e holle, dhe se ajo eshte duke u shkaterruar nga nderveprimet e batices. Phobos shkon me afer Marsit per rreth 2 metra çdo njeqind vjet, dhe kjo eshte parashikuar qe brenda 30 deri në 50 milion vjet do te perplaset me planetin, ose te shkaterrohet duke i krijuar marsit nje sistem unazor si te planeteve te gazte.
Ndikimi i kraterit Stickney fotografuar nga Orbiteri Zbulues Marsian ne mars te vitit 2008. Krateri i dyte brenda Stickney eshte Limtoc.
1024px-stickney_mro.jpg

Phobos ka dimensione prej 27 × 22 × 18 km, dhe ruan shume pak mase te rrumbullakohet me gravitetin e vet. Phobos nuk ka nje atmosfere per shkak te mases se tij te ulet dhe te gravitetit te ulet. Kjo eshte një nga trupat me pak reflektuese në Sistemin Diellor, me një Albedo prej rreth 0,071.Ndritshmeria e tij duket te jete e ngjashme me asteroidet e llojit D dhe me sa duket ka perberjes te ngjashme me materiale qymyrgurit . Dendesia e Phobosit eshte shume e ulet per te qene shkemb solid, dhe ajo eshte e njohur te kete porositet te rendesishem. Keto rezultatet kane çuar ne sygjerimin se Phobos mund te permbaje nje rezervuar te konsiderueshme te akullit.
Orbits_of_Phobos_and_Deimos.gif
Mocioni orbital i Phobos eshte studiuar intensivisht, duke e bere ate “satelitin me mire te studiuar natyrore ne Sistemin Diellor” ne drejtim te orbitave . Orbita e tij e ngushte rreth Marsit prodhon disa efekte te pazakonta. Me nje lartësi prej 5,989 km (3.721 mi), Phobos orbiton Marsin nen rreze sinkron te orbites, qe do te thote se ajo leviz rreth Marsit me shpejt se vete Marsi.Prandaj, nga pikepamja e nje vëzhguesi ne siperfaqen e Marsit , ajo ngrihet ne perëndim, leviz relativisht me shpejtesi neper qiell (ne 4 h 15 min ose me pak) dhe vendoset ne lindje, rreth dy here çdo dite Marsiane (çdo 11 h 6 min). Per shkak se ajo eshte afer ne siperfaqen e marsit dhe ne nje orbite ekuatorial, ajo nuk mund te shihet mbi horizont nga gjeresite me te mëdha se 70.4 °. Orbita e saj eshte aq e ulet sa diametri i saj këndore, siç shihet nga nje vezhgues ne Mars, ndryshon dukshem me poziten e saj ne qiell. Shihet ne horizont, Phobos eshte rreth 0.14 ° gjeresi; në zenit eshte 0.20 °, nje e treta e gjerses sa Hena e plote siç shihet nga Toka. Per krahasim, Dielli ka nje madhesi te dukshme prej rreth 0.35 ° ne qiellin marsian.Siç shihet nga Phobos, Marsi do te shfaqet 6.400 here me i madh dhe 2500 here me i ndritshem se hena e plote duket nga toka, duke marre nje te katerten e gjeresise se nje hemisfere qiellore..
PIA17352-MarsMoons-PhobosPassesDeimos-RealTime.gif

Nje pikepamje e mrekullushme e marre nga roveri marsian ”Kurioz” per henat e marsit: Phobos eshte shikuar ketu duke kaluar ne frontin e henes tjeter te marsit ”Deimos” – pamja eshte marre me 1 gusht 2013.
1280px-usgs-phobos-marsmoon-map.png
E gjithe harta e henes Phobos.Pamje satelitore.
 
Hena e Saturnit Dione.
7482_pia20492_full.jpg


Hena Dione e saturnit zbulon te kaluaren e vet nepermjet kontrasteve ne kete pikepamje nga anija Cassini e NASA-s. Karakteristika te dukshme ketu jane nje perzierje tektonike – te ndritshme, karakteristika lineare – dhe karekteristikat e ndikimit te kraterave – , te cilat jane te perhapura ne te gjithe siperfaqen.
Karakteristika tektonike tregojne historine se si Dione (698 milje apo 1.123 kilometra ne te gjithin) eshte ndezur dhe ftohur qe nga formimi i saj, dhe shkencetaret perdorin keto te dhena per te kuptuar se bashku te kaluaren e Hënës. Krateret tregojne ndikin se meteoret bien ne siperfaqe, dhe keshtu ata tregojne per mjedisin ne te cilin hëna ka ekzistuar gjate historise se saj.
Kjo pikepamje duket e drejt ne hemisferen zvarritese te Dione. Veriu ne Dione eshte lart. Imazhi eshte marre ne driten e dukshme me kameran me kend te ngushte nga Cassini me 11 prill 2015.
Pamja eshte marre ne nje distance prej rreth 68,000 milje (110,000 kilometra) nga Dione , ose faza, me kend prej 28 grade. Shkalla e Imazhit eshte 2,165 kembe (660 metra) ne pixel.
 
Hena Deimos e Marsit.
260px-deimos-mro.jpg


Deimos eshte hena me e vogel dhe e jashtme e dy sateliteve natyrore te planetit Mars, tjetra eshte Phobos. Deimos ka nje rreze mesatare prej 6.2 km (3.9 mi) dhe merr 30.3 ore per te bere nje orbite rreth Marsit.
Deimos eshte 23.460 km (14.580 mi) nga Marsi, shume me tej se hena tjeter e Marsit, Phobos.
Deimos u zbulua nga Asafi Hall, ne Observatorin e Marines se Shteteve te Bashkuara ne Uashington, me 12 gusht 1877. Hall gjithashtu zbuloi Phobosin henen tjeter me 18 gusht 1877, pasi ishte ne kerkim te henave te Marsit.
Deimos, si hena tjeter e Marsit, Phobos, ka Spektra, albedos dhe densitet te ngjashme me ato te nje asteroidi te tipit C. Ashtu si shumica e trupave te madhesise se tij, Deimos eshte jo-sferike ne dimensione triaxiale ose 15 × 12.2 × 11 km,duke e bere ate 0.56 here te madhesise se Phobos. Deimos eshte i perbere nga shkemb i pasur me materiale qymyrgurit, ashtu si asteroidet e tipit C. Ajo ka te krijuar nje grope, por siperfaqja eshte me e bute se e Phobosit.
Siç shihet nga Marsi, Deimos do te kete nje diameter kendore prej jo me shume se 2.5 minuta , nje te dymbedhjeten e gjeresise se Hënës siç shihet nga Toka, dhe për kete arsye do te shfaqet pothuajse si yll shikuar me sy te lite nga sipefaqja e Marsit.
 
Hena e Saturnit Titan.
images.jpg


Nga qindra hena ne sistemin tone diellor, Titan eshte e vetmja me nje atmosfere te dendur dhe rezervuare te medha te lengshme ne siperfaqen e saj.
Te dyja si Toka dhe Titani kane atmosfere te dominuar nga azotit – mbi 95 per qind azot ne rastin e Titanit. Megjithate, ndryshe nga Toka, Titani ka shume pak oksigjen; pjesa tjeter e atmosferes eshte kryesisht metan dhe gjurme te gazeve të tjera, duke perfshire etanin. Dhe ne temperatura te akullta qe gjenden ne distanca te medha te Saturnit nga dielli, metani dhe etani mund te ekzistojne ne siperfaqe ne forme te lengshme.
Per kete arsye, shkencetaret kishin spekuluar prej kohesh per ekzistencen e mundshme te liqeneve dhe deteve hidrokarburesh ne Titan, dhe te dhenat nga misioni i Cassini i NASA / ESA’s nuk gabuan .Qe prej mberritjes ne sistemin Saturnian ne vitin 2004, anija Cassini ka zbuluar me shume se 620,000 milje katrore (1.6 milione kilometra katrore) te siperfaqes se Titanit – pothuajse dy per qind e totalit – jane te mbuluara nga liqene te lengshme.
Ka tre dete te medha, te gjitha te vendosura ne afersi te polit verior te henes, e rrethuar me shume liqene te vogla ne hemisferen veriore. Vetem nje liqen i madh eshte gjetur ne hemisferen jugore.
Perberja e sakte e ketyre rezervuareve te lengshme ka mbetur e pakapshme deri ne vitin 2014, kur instrumenti radar i Cassini eshte perdorur per here te pare per te treguar se Ligeia Mare, deti dyte me i madh ne Titan dhe i ngjashem ne madhesi me liqenin Huron dhe Liqenin Michigan eshte i pasur me Metan.
Studimi i ri eshte bazuar ne te dhenat e mbledhura me instrumentin radar te Cassini gjate flybyve me Titanin midis 2007 dhe 2015.
751568main_pia17031b-full_full.jpg
pia20026.jpg

Ne hulumtimet e tyre, shkencetaret kane kombinuar disa vezhgime te ngrohjes jashte nga Ligeia Mare. Ato perdoren edhe te dhenat nga nje eksperiment i vitit 2013 .
Matjet e shumta e Cassini te gravitetit te Titanit zbuluan se hena fsheh nje te brendshme, me uje te lengshem dhe oqene amoniakut nen siperfaqen e saj. Huygens gjithashtu ka matur sinjale te radios, gjatë zbritjes se tij qe sygjeronte fuqishem pranine e nje oqeani 35 ne 50 milje (55 deri ne 80 kilometra) nen siperfaqen e Henes.
51
 
Hena Karont e Plutos,pamje ne rezolucion te larte.
full-res-charon.jpg


Anija New Horizons e NASA-s ka kapur kete pamje me rezolucion te larte, pamje e me ngjyra e henes me te madhe te Plutons, Karont, pak para se qasja me te afert me 14 korrik, 2015. Imazhi eshte kombinimi i imazheve ne ngjyre blu, te kuqe dhe infra te kuqe marre nga kamera e quajtur MVCI ne bordin e sondes New Horizons; ngjyrat jane te perpunuara per te nxjerre ne pah me te mire variacionin e tiprareve siperfaqesore ne te gjithe henen me te madhe te plutos – Karont. Shkencetaret kane mesuar se materiali i kuq ne pjesen veriore (imazhi larte) rajonin polar – i quajtur jozyrtarisht Mordor Macula – eshte e perpunuar kimikisht nga metani qe u arratis nga atmosfera Plutos per ne Karont. Karon eshte 754 milje (1.214 kilometra) ne diameter; ky imazh zgjidh detaje te vogla te siperfaqes se henes, 1.8 milje (2.9 kilometra).
Metani ne pjesen Veriore te Karont.
Ekipi ka kombinuar analizat nga imazhe e detajuara te Charon marra nga NH me modele kompjuterike se si akulli eshte zhvilluar ne pole. Shkencetaret kishin spekuluar se metani nga atmosfera Plutos ishte bllokuar ne Polin e Verior te Charont dhe ngadale eshte shnderruar ne material te kuq, por nuk kishte modele per te mbeshtetur kete teori.
 
Hena e Saturnit Enceladus
pia21900-1041.jpg


Hena e Saturnit Enceladus leviz perpara unazave, te cilat shkelqejne ne driten e diellit ne kete imazh. Nen nje shtrese te akullt te jashtem, Enceladus fsheh nje oqean global me uje te lengshem. Ne polin jugor (ne pjesen e poshtme) eshte shihen nje shtengull grimcash te akullit dhe materialeve te tjera qe leshohen vazhdimisht nga ai oqean nepermjet frakturave ne akull. Ajo drita e ndritshme ne te djathte te Enceladus eshte nje yll i larget.
Ky imazh u mor ne drite e dukshme me kameren me kend te ngushte te Cassini me 6 nentor 2011, ne nje distance prej rreth 90,000 miljesh (145,000 km) nga Enceladus.
Sonda e Cassini perfundoi misionin e saj me 15 shtator 2017.
Misioni Cassini-Huygens eshte nje projekt bashkepunues i NASA-s, ESA’s dhe Agjencine Italiane te Hapesires.Jet Propulsion Laboratory i NASA-s, nje ndarje e Caltech (Insituti i Teknologjise Kaliforni) ne Pasadena, menaxhon misionin per Drejtorine e Misioneve shkencore te NASA-s, Washington. JPL ka projektuar, zhvilluar Orbiterin Cassini.
 
Hena Nix e Plutos
nix.jpg


Ky imazh i henes se vogel Nix te marre nga Kamera Multispektrale e Imazheve (MVIC) ne bordin e New Horizons, eshte nje nga imazhet me te mira te henes se trete me te madhe te Plutonit te gjeneruar nga misioni i NASA-s. Marre me 14 korrik ne nje distance prej rreth 23,000 kilometra nga Nix, siperfaqja e ndricuar eshte rreth 47 kilometra. Perspektiva unike e ketij imazhi ofron detaje te reja rreth historise gjeologjike te Nix.
 
Dy hena te reja zbuluar rreth Jupiterit
extra_large-1494258696-cover-image.jpg

Hija e henes lo leshuar mbi zonen e madhe te kuqe te jupiterit.


Epo rekordi po thyhet, sepse ne kemi zbuluar se Jupiteri ka dy hena me shume se sa ne menduam, duke e cuar numrin e tyre ne 69.

Henat aktualisht nuk kane emra, duke u etiketuar ne daten e zbulimit te tyre si: S/2016 J1 dhe S/2017 J1. “S” ketu do te thote satelit dhe “J” do te thote Jupiter.

Ata u zbuluan nga nje ekip astronomesh te udhehequr nga Scott Sheppard nga Instituti Carnegie per Shkence. Te dyja henat mendohen te jene rreth nje deri ne dy kilometra ne madhesi. Ata orbitojne rreth 21 milione kilometra dhe 24 milion kilometra (13 milion dhe 15 milion milje) nga Jupiter respektivisht secila.

Ne nje postim ne nje blog, Sheppard tha se henat u vezhguan per here te pare ne mars 2016 dhe serish ne mars te ketij viti, me pozicionet e tyre te verifikuara nga teleskopi Subaru ne malin Mauna Kea ne Hawaii. Ato u zbuluan gjate nje sondazhi per kerkimin e ”Planetit te Nente” ne Sistemin e jeshtem Diellor . Por ne disa nga imazhet afer Jupiterit, keto dy hena u shfaqen teksa ata leviznin. Dhe mund te kete edhe hena te tjere ne pritje per tu zbuluar.

“Gjate ketyre fushatave vezhguese kemi gjetur shumicen e henave te njohura te Jupiterit, si dhe disa qe nuk ishin te njohura “, shkroi Sheppard. “Ka shume te ngjare se mund te zbulojme edhe disa hena te reja gjate 2017, por ne duhet t’i rishikojme ato ne 2018 per te percaktuar se cilat jane hena duke i shikuar duke orbituar rreth Jupiterit

content-1497469910-pics.jpg


S /2016 J 1 ben afersisht 1.65 vjet per te orbitur planetin, dhe S/2017 J 1 ben 2.01 vjet. Ashtu si shumica e henave te Jupiterit, ata gjithashtu orbitojne ne drejtim te kundert se si rrotullohet Jupiter, i njohur si nje orbite reaksionare.

Madhesia e te dyjave jane ne perputhje me shume nga henat me te vogla te Jupiterit; Kater henat galileane Ganymede, Callisto, Io dhe Europa jane me te medha se ta tjeret, duke variuar 3.000 deri 5.000 kilometra (1.860 deri 3.100 milje).

Keto jane edhe henat e para te reja te zbuluara rreth Jupiterit qe nga viti 2011, kur dy hena te tjera me madhesi te ngjashme u gjeten perseri nga Sheppard dhe ekipi i tij. Te gjitha henat me te medha se 100 kilometra (62 milje) ishin te njohura deri ne vitin 1979, kur Voyager 1 shkoi ne Jupiter dhe zbuloi Thebe.

Tani per tani,eshte koha per te festuar. Kjo e ve Jupiterin ne nje vend te pare per sa i perket numrit te henave, me Saturnin ne vend te dyte me 62 hena te njohura. Jupiteri po ashtu eshte planeti me i madh dhe kohet e fundit eshte konfirmuar si planeti me e vjeter ne Sistemit Diellor.
 
Struktura e Henes

View attachment 8669

Sa i përket përbërjes kimike së truallit të Hënës, është konstatuar se aty gjendet pluhur jo edhe në masë shumë të madhe, i cili për nga pamja është pak a shumë i ngjashëm me çimenton. Gjithashtu elementet që gjenden në këtë trup janë pak a shumë të ngjashme me ato që gjenden tek ne edhe pse jo në sasi dhe përhapje të njejtë, si: Si, Al, Fe, Ca, Mg, Ti, Zr, Cr, Pb, K, Na etj…
Hëna përbëhet nga tri shtresa: Korja, Mbështjellësi dhe Bërthama. Kjo strukturë supozohet të ketë lindur qysh para 4.4 miliardë viteve, kur është bërë kristalizimi i magmës hapësirore.


Struktura e HënësPërbërja e Korës së Hënës përket pak a shumë me përbërjen e magmës, 41% Oksigjen, 21% Silic, 13% Hekur, 8% Kalcium, 7% Alumin dhe 6% Magnez. Bazuar në teknikën gjeofizike, trashësia e kësaj shtrese është diku 50 km.Mbështjellësi përbëhet nga: disa minerale, Hekuri (më shumë se në Tokë), Titaniumi etj… Trashësia e tij është rreth 500km.Edhe pse Hëna ka densitet 3 346.4 kg/m³ (sateliti i dytë për nga densiteti në sistemin diellor), bërthama e saj është shumë e vogël me rreze më të vogël se 350 km dhe përfshin vetëm 20% të gjthë trupit , për dallim nga bërthamat e trupave të tjerë në të cilat është e përqendruar masa kryesore. Edhe pse përbërja e saj nuk është mirë e studiuar besohet të ketë Hekur dhe sasi te Sulfurit & Nikelit.
Megjithkëtë, ajo që i bëri më së shumti kurreshtarë shkenctarët ishte fakti se a ka, apo jo ujë në Hënë. Pas studimeve të bëra ata erdhën në përfundim se në këtë trup qiellor natyralisht nuk ka ujë, por edhe nëse rastësisht do të gjindej ndonjë sasi e vogël kjo është si pasojë e goditjeve të vazhdueshme që i bëhen Hënës nga kometet dhe meteorët, të cilët padyshim do të linin ndonjë sasi uji në sipërfaqe por që Dielli do ta zbërthente atë në molekulat përbërëse Hidrogjen dhe Oksigjen, të cilat për shkak të forcës së dobët gravitacionale do të zhdukeshin në hapësirë. E vetmja pjesë në të cilën ekziston mundësija të ketë sado pak ujë për po të njëjtat arsye është, pjesa ploare e cila asnjëhere nuk kthehet nga Dielli. Sasia e saktë e mundshme e ujit nuk dihet ende!
 
Hëna e Jupiterit Callisto

View attachment 17186
Callisto është Hëna ose sateliti i 8-te, qe rrotullohet rreth Jupiterit dhe i 2-ti për nga madhësia

Distanca: 1,883,000 km from Jupiter
Diametri: 4800 km
Masa: 1.08e23 kg

Callisto u zbulua nga Galileo dhe Marius në vitin 1610.

Ndryshe nga Ganymede, Callisto duket të ketë pak strukturë te brendshme, megjithatë ka argumente nga të dhenat e kohëve të fundit, se materialet e brendshme janë vendosur pjeserisht, me përqindjen e shkembit ne rritje drejt qendres.

Callisto është akull rreth 40% dhe 60% shkëmb / hekuri.

Sipërfaqja e Callisto është e mbuluar plotesisht me kratere. Siperfaqja është shume e vjeter, si pjeset malore te (Hënës – Tokes) dhe Marsit. Callisto ka sipërfaqe të vjeter dhe krateret qe ndodhen në sipërfaqe janë pothuajse që në kohën e evolucionit te Sistemit Diellor.

Krateret e mëdha janë të rrethuar nga nje seri unazash koncentrike, qe duken si çarje e madhe, por qe janë zbutur nga lëvizjet e ngadalta te akullit. Krateri me i madh është Valhalla rreth 3000 km ne diameter.

Nje tjeter karakteristike interesante është Lidhja Gipul , nje seri e gjatë e kratereve të rreshtuar në një vijë të drejtë. Kjo ndoshta është shkaktuar nga nje objekt, qe u shkëput ne rrotullim si ( Kometa SL 9) .

Callisto ka nje atmosferë shum të hollë të përbërë nga dioksidi i karbonit.
Anija Galileo ka zbuluar prova të një fushe te dobet magnetike qe mund te tregojë një lloj uji te kripur nën siperfaqe

Historite e ndryshme gjeologjike te Callisto`s dhe Ganymede kanë qenë një problem i rendesishem për shkencetaret planetarë, (kjo mund të jetë e lidhur me evolucionet jonormale ne Ganymede). Callisto jep një referencë komplekse për te kuptuar se si kanë qenë Hënat e tjera ne kohët e hershme.

View attachment 17185
 

Theme customization system

You can customize some areas of the forum theme from this menu.

Choose the color combination according to your taste

Select Day/Night mode

You can use it by choosing the day and night modes that suit your style or needs.

Welcome to the forum 👋, Guest

To access the forum content and all our services, you must register or log in to the forum. Becoming a member of the forum is completely free.