“Katër stinët” e vitit, përmes magjisë shprehëse artistike të simbolistit belg, Leon Frederic
Katër stinët e vitit, simbolikisht mund t’i kemi përcjellë nëpërmjet shumë formash shprehëse alegorike, por ato të piktorit simbolist belg, Léon Henri Marie Frédéric (26 gusht 1856 – 27 janar 1940) janë më se të veçanta. Gjermani, Albert Dyrer i ka trajtuar gjithashtu si një seri vizatimesh, të cilat janë përdorur në ilustrime librash, por këto të Léon Frédéric janë të një qasjejej krejt ndryshe. Ata vijnë përmes engjëllit, fëmijës, një ofertë delikate dhe e ëmbël, një adhurim imponues, si për të mbajtur në një afri dëshirimi të katër stinët e vitit. Pranvera, Vera, Vjeshta, Dimri, ka secila prej tyre një karakteristikë dalluese edhe pse në pamje të parë ata i përbashkon një njëtrajtshmëri shprehshmërie estetike. Në asnjërën prej tyre nuk mungojnë elementet e bollëkut, si tregues i begatisë së natyrës.
Veçanti është tek mimika e shprehisë së fytyrës tek secili engjëll. Edhe nëse nuk do të jenë të shtjelluara dhe të emërtuara, do ta kishim të lehtë ta dallonim këtë domethënie, me të cilën simbolisti belg i qaset me krijimtarinë e tij artitPiktura e hershme e Leon Frederic iu bashkua misticizmit të krishterë me tema panteiste.
Ndërsa veprat e tij të mëvonshme pasqyronin gjithnjë e më shumë shqetësime sociale. Pjesa më e madhe e veprës së tij tregon ndikimin e stileve të pikturës së Rilindjes .Imazhet e paraqitura këtu janë nga “Katër stinët” e Frederikut. Seriali portretizon të katër stinët në mënyrë simbolike me katër fëmijë engjëj të Pranverës, Verë, Vjeshtë dhe Dimër. Mjeshtëria e jashtëzakonshme dhe vizualizimi lirik i Frederikut e kanë bërë atë një të preferuar, edhe pak të njohur. Këtu janë katër stinët, krah për krah:Kush ishte Leon Frederic? Babai i tij ishte një argjendar profesionist dhe shumë i njohur. Më 1871, ai u emërua si arkitekt dhe piktor dekorativ, Charle-Albert dhe filloi të marrë kurse nate në “Académie Royale des Beaux-Arts” në Bruksel. Më 1874, ai gjeti një pozicion në punëtorinë e Jean-François Portaels . Një vit më pas, ai dhe disa studentë të tjerë të artit duke u angazhuat në një studio private ku mund të pikturonte modele live, nudo, etj….
Nga 1876 deri në 1878, ai hyri në Prix de Rome , por nuk ishte i suksesshëm. Më në fund, babai i tij financoi një udhëtim për studime në Itali nga 1878 deri në vitin 1879. Atje. ai udhëtoi për në Napoli, Romë, Firence dhe Venecia. Piktorët e tij të preferuar ishin Sandro Botticelli dhe Domenico Ghirlandaio .Pas kthimit nga Italia, ai bëri debutimin e tij në Sallonin e Brukselit, ku ra nën ndikimin e Jules Bastien-Lepage , dhe u bë anëtar i grupit të artistëve L’Essor. Më 1883, ai u transferua në Vresse-sur-Semois , në Ardennes belg dhe udhëtoi gjerësisht në Angli, Gjermani dhe Hollandë.
Ai u dha një medalje të artë në Universitetin Ekspozitë (1889) . Alexandre Benois i ri ishte një admirues i shkëlqyeshëm i veprave të tij dhe, më 1898, caktoi që disa të bliheshin nga Princesha Maria Tenisheva, për një ekspozitë në Shën Petersburg.Pas martesës së tij, ai u transferua në shtëpinë e tij të fundit në Schaerbeek në 1899, dhe vazhdoi të udhëtojë dhe të ekspozojë punën e tij në panaire ndërkombëtare, ku u vlerësu me çmime fituese në Shtetet e Bashkuara dhe Gjermani dhe medalje të artë në Ekspozitën Universelle (1900) .
Më 1904, ai u emërua anëtar i Académie Royale dhe, në vitin 1929, u krijua një Baron dhe një Kalorës i Urdhërit të Leopold nga Mbreti Albert I .Punimet e tij mund të shihen në Muzeun e Ixelles, Muzetë Mbretërore të Arteve të Bukura të Belgjikës, Muzeun e Arteve të Bukura, Ghent dhe Musée d’Orsay. Dy prej veprave të tij, “Katër stinët” dhe burimi i jetës janë aktualisht në shfaqje në Muzeun e Artit të Filadelfias.
Albert Vataj
