Lupusi njihet tashme si nje semundje autoimune. Vecori e semundjeve autoimune eshte se vete faktoret mbrojtes te organizmit vene ne shenjester te sulmit te tyre inde apo edhe organe te shendetshme te organizmit.
Lupusi paraqitet ne disa forma :
1 Lupus eritematoz sistemik ( prek shume organe te trupit )
2 Lupus eritematoz discoid (shoqerohet me pucra ne lekure )
3 Lupus eritematoz subakut i lekures (demton lekuren e ekspozuar ne diell)
4 Lupus neonatal ( prek vetem foshnjat e porsalindura )
Lupusi mund te jape demtime si me poshte :
Ne lekure – Veshka – Zemer – Mushkeri – Enet e gjakut – Sistemin nervor – Kockat dhe ligamentet etj.
Ende nuk njihet ndonje shkaktar real i lupusit. Kjo semundje mund te preke kedo ( pak me shume seksin femer ) pamvarsisht rraces , vendit ku jeton , moshes , ngjyres se lekures etj.
Diagnostikimi
Lupusi eshte nje semundje qe avancon ngadale prandaj duhet kohe e gjate qe i semuri te filloje te shfaqe shenja. Per te bere diagnostikimin e tij perdoren metodat me poshte :
Anamneza
– Ekzaminim fizik
– Biopsi e lekures
– Panel analizash
Simtomat shoqeruese te lupusit :
1 Temperaturë
2 Prekje e lëkurës dhe e membranave mukoze
a Eritemë tipike e lëkurës
b Fotosensitivitet
c Ulcera aftoze në gojë dhe nazofaring
d Serozit , pleurit , perikardit
3 Poliartrit që prek duart ,kyçet e duarve, gjunjë dhe kembet
4 Sistemi nervor
a Psikozë
b Ndryshime të personalitetit
c Episode epileptike
5 Prekje e veshkave që mund të paraqitet si sindrom nefrotik ose nefritik . Prekja e veshkave nga lupusi është 6 llojesh :
a Pamje histologjike normale
b Glomerulonefrit mezangial
c Glomerulonefrit proliferativ fokal
d Glomerulonefrit proliferativ difuz
e Glomerulonefrit membranoz
f Sklerozë globale
6 Çrregullime hematologjike
a Anemi hemolitike trombocitopeni leukopeni
b Hiperkoagulizë m dhe trombozë
c Splenomegali
d Endokardit Libman Sacks
Trajtimi
Ne trajtimin e te semurit me lupus ka rendesi te madhe koordinimi i shume specialisteve te mjekesise te cilet mbulojne fusha te caktuara.
Ne trajtimin e kesaj semundje perdoren kryesisht Antiinflamatore Josteroid te shoqeruar edhe me kortizonike, imunosupresante etj . Zgjedhja e medikamenteve varet kryesisht nga stadi ne te cilin ndodhet semundja , prekja qe ajo i ka bere organeve te ndyshme dhe nga ecuria e zhvillimit te saj.
Rendesia e trajtimit medikamentoz eshte ne :
Reduktimin e dhimbjeve
kontrollin e aktivitetit te sistemit imun dhe shperthimeve
trajtimin e shperthimeve te evidentuara
reduktimin e demtimeve qe kjo semundje mund te beje perkundrejt organeve te trupit .
Perkujdesje
Te semuret me lupus duhet te kene parsysh disa keshilla elementare:
– Te evitojne ekspozimin ne diell. Ekspozimi ne diell ka tendence te perkeqesoje simptomat e Lupusit. Keshillohet te perdoren rroba te cilat japn nje ajrosje te lekures sidomos ne stinen e ngrohte. Keshillohet perdorimi i kremrave me faktor te larte mbrojtes.
– Te evitohen maksimalisht infeksionet . Duke qene se keta persona mund te jene duke perdorur imunosupresore atehere ata mund te jene te rriskuar nga infeksionet e ndryshme. Keshillohet evitimi i personave qe kane infeksione.
– Femrat qe jane me lupus ka shume mundesi qe te kene shqetesime serioze gjate shtatzanise si tension larte , probleme me veshkat etj . Femrat qe perdorin kontraceptiv keshillohet qe ti evitojne ato gjithnje duke u bazuar tek agravimi i semundjes se Lupusit .
Lupusi paraqitet ne disa forma :
1 Lupus eritematoz sistemik ( prek shume organe te trupit )
2 Lupus eritematoz discoid (shoqerohet me pucra ne lekure )
3 Lupus eritematoz subakut i lekures (demton lekuren e ekspozuar ne diell)
4 Lupus neonatal ( prek vetem foshnjat e porsalindura )
Lupusi mund te jape demtime si me poshte :
Ne lekure – Veshka – Zemer – Mushkeri – Enet e gjakut – Sistemin nervor – Kockat dhe ligamentet etj.
Ende nuk njihet ndonje shkaktar real i lupusit. Kjo semundje mund te preke kedo ( pak me shume seksin femer ) pamvarsisht rraces , vendit ku jeton , moshes , ngjyres se lekures etj.
Diagnostikimi
Lupusi eshte nje semundje qe avancon ngadale prandaj duhet kohe e gjate qe i semuri te filloje te shfaqe shenja. Per te bere diagnostikimin e tij perdoren metodat me poshte :
Anamneza
– Ekzaminim fizik
– Biopsi e lekures
– Panel analizash
Simtomat shoqeruese te lupusit :
1 Temperaturë
2 Prekje e lëkurës dhe e membranave mukoze
a Eritemë tipike e lëkurës
b Fotosensitivitet
c Ulcera aftoze në gojë dhe nazofaring
d Serozit , pleurit , perikardit
3 Poliartrit që prek duart ,kyçet e duarve, gjunjë dhe kembet
4 Sistemi nervor
a Psikozë
b Ndryshime të personalitetit
c Episode epileptike
5 Prekje e veshkave që mund të paraqitet si sindrom nefrotik ose nefritik . Prekja e veshkave nga lupusi është 6 llojesh :
a Pamje histologjike normale
b Glomerulonefrit mezangial
c Glomerulonefrit proliferativ fokal
d Glomerulonefrit proliferativ difuz
e Glomerulonefrit membranoz
f Sklerozë globale
6 Çrregullime hematologjike
a Anemi hemolitike trombocitopeni leukopeni
b Hiperkoagulizë m dhe trombozë
c Splenomegali
d Endokardit Libman Sacks
Trajtimi
Ne trajtimin e te semurit me lupus ka rendesi te madhe koordinimi i shume specialisteve te mjekesise te cilet mbulojne fusha te caktuara.
Ne trajtimin e kesaj semundje perdoren kryesisht Antiinflamatore Josteroid te shoqeruar edhe me kortizonike, imunosupresante etj . Zgjedhja e medikamenteve varet kryesisht nga stadi ne te cilin ndodhet semundja , prekja qe ajo i ka bere organeve te ndyshme dhe nga ecuria e zhvillimit te saj.
Rendesia e trajtimit medikamentoz eshte ne :
Reduktimin e dhimbjeve
kontrollin e aktivitetit te sistemit imun dhe shperthimeve
trajtimin e shperthimeve te evidentuara
reduktimin e demtimeve qe kjo semundje mund te beje perkundrejt organeve te trupit .
Perkujdesje
Te semuret me lupus duhet te kene parsysh disa keshilla elementare:
– Te evitojne ekspozimin ne diell. Ekspozimi ne diell ka tendence te perkeqesoje simptomat e Lupusit. Keshillohet te perdoren rroba te cilat japn nje ajrosje te lekures sidomos ne stinen e ngrohte. Keshillohet perdorimi i kremrave me faktor te larte mbrojtes.
– Te evitohen maksimalisht infeksionet . Duke qene se keta persona mund te jene duke perdorur imunosupresore atehere ata mund te jene te rriskuar nga infeksionet e ndryshme. Keshillohet evitimi i personave qe kane infeksione.
– Femrat qe jane me lupus ka shume mundesi qe te kene shqetesime serioze gjate shtatzanise si tension larte , probleme me veshkat etj . Femrat qe perdorin kontraceptiv keshillohet qe ti evitojne ato gjithnje duke u bazuar tek agravimi i semundjes se Lupusit .