Nga Sefer Pasha
“E pse të kem frikë? Kujt i duhet frika”? M.Z.
E pyes mjeken në korridorin e pavijonit nëse ajo e njihte Makabe Zaharinë, dhe ajo e brengosur më përgjigjet: – “Makabe Zahria është personazhi i pacientit që po e kurojmë me përkushtim në dhomën numër 10”.
Jam shumë i sigurtë se Makabe Zaharia nuk do ta lexoj këtë shkrim në gazetën e tij të preferuar “Dita”.
U ktheva me ububushmëri të madhe nga Kosova. Shpresoja që Makabe Zaharinë ta gjeja më mirë.
Por mjerisht, jo.
Makabe Zaharinë e gjeta në katin e tretë, në dhomën 10, të pavijonit të hematologjisë, të shtrirë, me frymëmarrje të përpëlitur e me qerpikët e syve të puthitur si dy kapak arkivoli. Ishte mpakur.
Dyshova se mos ishte tjetër pacient. Jo, ore jo, i thash’ vetes. Ky është Makabe Zaharia. Me flokët e bardhë si bora e malit të Buretos mbi Libohovë, ku lindi ati i tij, Zihniu. Mjekra i qe tharë si myk shkëmbi, e mustaqet si një tufë bari i egër.
Asgjë nuk kishte mbetur nga Makabe Zaharia.
E vështroja që nga dera e s’guxoja t’i afrohesha. Më dukej sikur do ta zgjoja nga gjumi i ëmbël.
Kurrë nuk e kisha imagjinuar se do ta gjeja në këtë gjendje. Sa herë që takoheshim ne sikur mundeshim në tapetin e kuq të kafes “Çajupi”. Humnera qe hapur. Dhe Makabe Zaharia ishte në buzë të saj.
E shoqja që i rrinte tek koka ja preku pyllin e mjekrës dhe ai i hapi pakëz sytë. Por nuk u ngrit që t’ më përqafonte si përherë. Fati e kishte mundur.
Tha vetëm një fjali: Sefer! – “Të dua shumë!”.
Doja të ulërija sa të mblidhej i gjithë pavijoni, por e mblodha veten. Humnera ishte e thellë. Makabe Zaharia nuk mund të lotonte. Përrenjtë e syve të tij të shndërritshëm ishin tharë.
Asnjë fjalë. Kishim folur aq shumë për ta mposhtur sëmundjen. Uitmani më kishte folur me qindra herë për fundin e tij.
Unë gjithnjë i jepja shpresë. Në një shkëmb të Bjeshkëve të Namuna i thoja, një mik nga Deçani, ka vendosur në majë të shkëmbit një filxhan druri të mbushur me mjaltë. Deçanasi priste që në atë filxhan të hidhte vrerin e saj shqiponja e bjeshkëve. Vreri i shqiponjës i përzier me mjaltë dhe vesë yjesh e përzë sëmundjen e rëndë.
Makabe Zaharia qeshte. Oh çfarë fantazie që ke, – më thoshte ai.
Në këto çaste dramatike nuk guxoj t’ja përmend ilaçin e vrerit të shqiponjës, i cili nuk po mbërrinte për dreq.
Në dhomën, ku lëngon Makabe Zaharia ka një qetësi të kobshme. Nëpër mure janë të varura pikturat, që i bëjnë fëmijët e tronditur. Fëmijët janë gjithashtu artistë.
Pikturat janë gati t’më kallin në humnerën e thellë. Janë të frikshme. Në to është vetë Makabe Zaharia, që kam përpara, e që më vështron i brengosur.
-Zemrën e ka mirë më thotë veçmas e shoqja.
Po sa do të rezistoj ajo në lisin e malit të Buretos, të cilin po e gërryen sëmundja? S’di ç’t’i them për t’i dhënë kurajo.
Në atë gjendje Makabe Zaharia nuk i pranon më serumet. Është shumë i kthjellët mendërisht.
Kjo është e llahtarshme i them vetes. Ta presësh kalin e vdekjes me mendjen esëll. Do të ishte më mirë sikur të ishte i dehur si Fadajevi. Të pinte raki, si me mikun e tij më të ngushtë Dritero Agollin, e t’i ndizte e t’i shuante papushim cigaret.
Po rrotull krevatit të tij nuk ka asgjë. As shishe me raki, as cigare, as telefon e as libra e gazeta.
Makabe Zaharia lëvizte nëpër Shqipëri i ngarkuar me libra. Udhëtonte si një bibliotekë e çuditshme. Dhe tani shkretëtirë.
Ndihem keq tek e shoh se po fiket ylli i letrave shqipe. Nuk kam një fjalë për t’i thënë.
Në çantë kam një kokërr mollë flakë të kuqe. E këputa në oborrin e shtëpisë në Krushë të Madhe, ku ka banuar Ukshin Hoti.
Mollën e ka mbjellë me duart e tij pasi doli nga burgu i Istogut. Makabe Zaharia ka botuar të gjithë veprën e Ukshin Hotit. Dhe ka pasur fatin si askush tjetër që t’i prek në një takim në Shkup politologut të madh brinjët e bëra cifla- cifla nga kasapët e milicisë serbe.
Kokrra e mollës mbase do t’i çel një lule gëzimi në shpirt. Kush e di.
I afrohem sërish tek koka e krevatit. Dua të bëj me Makabe Zaharinë një fotografi. Por i ruhem keqkuptimit prej mikut tim të madh.
Shpresoj të hyj tek dera e dhomës, ku përgjërohet Makabe Zaharia, malësori nga Bjeshkët e Namuna, me filxhanin magjik në dorë, ku është ilaçi i përgatitur nga zeheri i Shqiponjës së Bjeshkëve.
Shpresoj!
*
Botuar sot në Dita
“E pse të kem frikë? Kujt i duhet frika”? M.Z.
E pyes mjeken në korridorin e pavijonit nëse ajo e njihte Makabe Zaharinë, dhe ajo e brengosur më përgjigjet: – “Makabe Zahria është personazhi i pacientit që po e kurojmë me përkushtim në dhomën numër 10”.
Jam shumë i sigurtë se Makabe Zaharia nuk do ta lexoj këtë shkrim në gazetën e tij të preferuar “Dita”.
U ktheva me ububushmëri të madhe nga Kosova. Shpresoja që Makabe Zaharinë ta gjeja më mirë.
Por mjerisht, jo.
Makabe Zaharinë e gjeta në katin e tretë, në dhomën 10, të pavijonit të hematologjisë, të shtrirë, me frymëmarrje të përpëlitur e me qerpikët e syve të puthitur si dy kapak arkivoli. Ishte mpakur.
Dyshova se mos ishte tjetër pacient. Jo, ore jo, i thash’ vetes. Ky është Makabe Zaharia. Me flokët e bardhë si bora e malit të Buretos mbi Libohovë, ku lindi ati i tij, Zihniu. Mjekra i qe tharë si myk shkëmbi, e mustaqet si një tufë bari i egër.
Asgjë nuk kishte mbetur nga Makabe Zaharia.
E vështroja që nga dera e s’guxoja t’i afrohesha. Më dukej sikur do ta zgjoja nga gjumi i ëmbël.
Kurrë nuk e kisha imagjinuar se do ta gjeja në këtë gjendje. Sa herë që takoheshim ne sikur mundeshim në tapetin e kuq të kafes “Çajupi”. Humnera qe hapur. Dhe Makabe Zaharia ishte në buzë të saj.
E shoqja që i rrinte tek koka ja preku pyllin e mjekrës dhe ai i hapi pakëz sytë. Por nuk u ngrit që t’ më përqafonte si përherë. Fati e kishte mundur.
Tha vetëm një fjali: Sefer! – “Të dua shumë!”.
Doja të ulërija sa të mblidhej i gjithë pavijoni, por e mblodha veten. Humnera ishte e thellë. Makabe Zaharia nuk mund të lotonte. Përrenjtë e syve të tij të shndërritshëm ishin tharë.
Asnjë fjalë. Kishim folur aq shumë për ta mposhtur sëmundjen. Uitmani më kishte folur me qindra herë për fundin e tij.
Unë gjithnjë i jepja shpresë. Në një shkëmb të Bjeshkëve të Namuna i thoja, një mik nga Deçani, ka vendosur në majë të shkëmbit një filxhan druri të mbushur me mjaltë. Deçanasi priste që në atë filxhan të hidhte vrerin e saj shqiponja e bjeshkëve. Vreri i shqiponjës i përzier me mjaltë dhe vesë yjesh e përzë sëmundjen e rëndë.
Makabe Zaharia qeshte. Oh çfarë fantazie që ke, – më thoshte ai.
Në këto çaste dramatike nuk guxoj t’ja përmend ilaçin e vrerit të shqiponjës, i cili nuk po mbërrinte për dreq.
Në dhomën, ku lëngon Makabe Zaharia ka një qetësi të kobshme. Nëpër mure janë të varura pikturat, që i bëjnë fëmijët e tronditur. Fëmijët janë gjithashtu artistë.
Pikturat janë gati t’më kallin në humnerën e thellë. Janë të frikshme. Në to është vetë Makabe Zaharia, që kam përpara, e që më vështron i brengosur.
-Zemrën e ka mirë më thotë veçmas e shoqja.
Po sa do të rezistoj ajo në lisin e malit të Buretos, të cilin po e gërryen sëmundja? S’di ç’t’i them për t’i dhënë kurajo.
Në atë gjendje Makabe Zaharia nuk i pranon më serumet. Është shumë i kthjellët mendërisht.
Kjo është e llahtarshme i them vetes. Ta presësh kalin e vdekjes me mendjen esëll. Do të ishte më mirë sikur të ishte i dehur si Fadajevi. Të pinte raki, si me mikun e tij më të ngushtë Dritero Agollin, e t’i ndizte e t’i shuante papushim cigaret.
Po rrotull krevatit të tij nuk ka asgjë. As shishe me raki, as cigare, as telefon e as libra e gazeta.
Makabe Zaharia lëvizte nëpër Shqipëri i ngarkuar me libra. Udhëtonte si një bibliotekë e çuditshme. Dhe tani shkretëtirë.
Ndihem keq tek e shoh se po fiket ylli i letrave shqipe. Nuk kam një fjalë për t’i thënë.
Në çantë kam një kokërr mollë flakë të kuqe. E këputa në oborrin e shtëpisë në Krushë të Madhe, ku ka banuar Ukshin Hoti.
Mollën e ka mbjellë me duart e tij pasi doli nga burgu i Istogut. Makabe Zaharia ka botuar të gjithë veprën e Ukshin Hotit. Dhe ka pasur fatin si askush tjetër që t’i prek në një takim në Shkup politologut të madh brinjët e bëra cifla- cifla nga kasapët e milicisë serbe.
Kokrra e mollës mbase do t’i çel një lule gëzimi në shpirt. Kush e di.
I afrohem sërish tek koka e krevatit. Dua të bëj me Makabe Zaharinë një fotografi. Por i ruhem keqkuptimit prej mikut tim të madh.
Shpresoj të hyj tek dera e dhomës, ku përgjërohet Makabe Zaharia, malësori nga Bjeshkët e Namuna, me filxhanin magjik në dorë, ku është ilaçi i përgatitur nga zeheri i Shqiponjës së Bjeshkëve.
Shpresoj!
*
Botuar sot në Dita
