View attachment 9941
Nëse resurset që Toka prodhon në vit do i konsideronim si rrogë që ajo i jep njerëzimit, atëherë të hënën, më 8 Gusht, këtë vit e kemi mbaruar rrogën dhe që e marta kemi filluar të jetojmë në borxh. Vitin e kaluar, borxhin e kemi filluar më 13 Gusht. Kjo datë quhet Dita e Kapërcimit të Tokës (Earth Overshoot Day) dhe është dita pas së cilës fillojmë të marrim borxh. Këtë vit, për shpenzimet tona do të na duheshin 1,6 Toka. Kjo është pikërisht ajo që na thotë lajmërimi për shtyp nga Rrjeti Global i Gjurmëve (Global Footprint Network), i cili llogaritë shpenzimet e resurseve nga çdo vend dhe i krahason ata me aftësinë e prodhimit që ka Toka (llogaritë gjurmën që ne lëmë në planet).
Këtu nuk bëhet fjalë vetëm për ujin, tokën, ushqimin e energjinë, por edhe për emetimin e dyoksidit të karbonit (CO2) në atmosferë. Kur ne lëshojmë më shumë gazra të tilla në atmosferë se sa pyjet tona mund të thithin për një vit, atëherë e ndotim atmosferën dhe ua “marrim borxh” ajrin e pastër viteve që vijnë. Të dhënat e përdorura për llogaritjet vijnë nga industritë, nga prodhimi i energjisë, peshkimi, pyjet, etj.
Meqë emetimi i CO2 është kontribuuesi më i madh në këtë borxh (në sfera të tjera marrim më pak borxh), ky është edhe problemi kryesor. Sipas Rrjetit Global të Gjurmëve, e mira këtu qëndron se me teknologjitë që kemi, po të përkushtohemi mund të arrijmë të krijojmë një mënyrë të re jetese e cila ndihmon edhe për ta mbajtur natyrën të pastër e për të mos i marrë borxh asaj.
Përpara vitit 1970, njerëzimi jetonte “me rrogën e vet”, pa i marrë “borxh” Tokës. Më pas, borxhet filluan të shtohen, duke bërë që Dita Kapërcimit të Tokës të vijë çdo vit rreth 3 ditë më herët. Gjatë pesë viteve të fundit ky shtim borxhesh është ngadalësuar duke bërë që të vijë çdo vit rreth një ditë më herët. Me sa duket, disa vende po e bëjnë pjesën e tyre për mbrojtjen e resurseve të tokës. Kosta Rika, Gjermania, Portugalia e Britania kanë bërë hapa të mëdhenj para në përdorimin e energjive të ripërtëritshme duke reduktuar nivelet e CO2. Kina ka krijuar një plan për të reduktuar 50% mishngrënien, gjë që do të thotë se do të krijojë 1 miliardë ton CO2 deri në vitin 2030. Nga ana tjetër, vendet me shpenzimet më të mëdha në krahasim me prodhimin e vet janë: Koreja e Jugut (për banorët e saj do të duheshin 8,4 shtete si ai që kanë), Japonia (7,0) e Zvicra (4,4); ndërsa vendet, që po të jetonim të gjithë si banorët e tyre janë: Australia (po të jetonin të gjithë njerëzit e Tokës si australianë do t’u duheshin 5,4 Toka), SHBA (4,8) e Zvicra (3,3). Listat e plota mund t’i gjeni në figurat më poshtë.
View attachment 9942
Nëse resurset që Toka prodhon në vit do i konsideronim si rrogë që ajo i jep njerëzimit, atëherë të hënën, më 8 Gusht, këtë vit e kemi mbaruar rrogën dhe që e marta kemi filluar të jetojmë në borxh. Vitin e kaluar, borxhin e kemi filluar më 13 Gusht. Kjo datë quhet Dita e Kapërcimit të Tokës (Earth Overshoot Day) dhe është dita pas së cilës fillojmë të marrim borxh. Këtë vit, për shpenzimet tona do të na duheshin 1,6 Toka. Kjo është pikërisht ajo që na thotë lajmërimi për shtyp nga Rrjeti Global i Gjurmëve (Global Footprint Network), i cili llogaritë shpenzimet e resurseve nga çdo vend dhe i krahason ata me aftësinë e prodhimit që ka Toka (llogaritë gjurmën që ne lëmë në planet).
Këtu nuk bëhet fjalë vetëm për ujin, tokën, ushqimin e energjinë, por edhe për emetimin e dyoksidit të karbonit (CO2) në atmosferë. Kur ne lëshojmë më shumë gazra të tilla në atmosferë se sa pyjet tona mund të thithin për një vit, atëherë e ndotim atmosferën dhe ua “marrim borxh” ajrin e pastër viteve që vijnë. Të dhënat e përdorura për llogaritjet vijnë nga industritë, nga prodhimi i energjisë, peshkimi, pyjet, etj.
Meqë emetimi i CO2 është kontribuuesi më i madh në këtë borxh (në sfera të tjera marrim më pak borxh), ky është edhe problemi kryesor. Sipas Rrjetit Global të Gjurmëve, e mira këtu qëndron se me teknologjitë që kemi, po të përkushtohemi mund të arrijmë të krijojmë një mënyrë të re jetese e cila ndihmon edhe për ta mbajtur natyrën të pastër e për të mos i marrë borxh asaj.
Përpara vitit 1970, njerëzimi jetonte “me rrogën e vet”, pa i marrë “borxh” Tokës. Më pas, borxhet filluan të shtohen, duke bërë që Dita Kapërcimit të Tokës të vijë çdo vit rreth 3 ditë më herët. Gjatë pesë viteve të fundit ky shtim borxhesh është ngadalësuar duke bërë që të vijë çdo vit rreth një ditë më herët. Me sa duket, disa vende po e bëjnë pjesën e tyre për mbrojtjen e resurseve të tokës. Kosta Rika, Gjermania, Portugalia e Britania kanë bërë hapa të mëdhenj para në përdorimin e energjive të ripërtëritshme duke reduktuar nivelet e CO2. Kina ka krijuar një plan për të reduktuar 50% mishngrënien, gjë që do të thotë se do të krijojë 1 miliardë ton CO2 deri në vitin 2030. Nga ana tjetër, vendet me shpenzimet më të mëdha në krahasim me prodhimin e vet janë: Koreja e Jugut (për banorët e saj do të duheshin 8,4 shtete si ai që kanë), Japonia (7,0) e Zvicra (4,4); ndërsa vendet, që po të jetonim të gjithë si banorët e tyre janë: Australia (po të jetonin të gjithë njerëzit e Tokës si australianë do t’u duheshin 5,4 Toka), SHBA (4,8) e Zvicra (3,3). Listat e plota mund t’i gjeni në figurat më poshtë.
